Ταξιδεύοντας με ΙΦΝΕ
Επιμέλεια: Ματίνα – Λυδια Χατζηνικολάου, Γαστρεντερολογος
Πάσχω από Ελκώδη Κολίτιδα / Νόσο Crohn (ΙΦΝΕ). Μπορώ να ταξιδέψω;
– Δεν υπάρχει καμία αντένδειξη για άτομα με ΙΦΝΕ που επιθυμούν να ταξιδέψουν. Είναι προτιμότερο το ταξίδι να πραγματοποιείται σε περιόδους ύφεσης της νόσου και να προγραμματίζεται εγκαίρως, ούτως ώστε να γίνεται η κατάλληλη προετοιμασία.
– Οι δύο βασικοί κίνδυνοι που διατρέχουν άτομα με ΙΦΝΕ κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού είναι η υποτροπή της νόσου λόγω γαστρεντερολογικών λοιμώξεων, αλλαγής των διαιτητικών συνηθειών, παράληψη λήψης ή μη διαθεσιμότητα της φαρμακευτικής αγωγής, και οι λοιμώξεις, κυρίως στις αναπτυσσόμενες χώρες.
Τι πρέπει να προσέξω κατά την προετοιμασία του ταξιδιού μου;
– Καλό θα ήταν το ταξίδι να προγραμματίζεται τουλάχιστον 6-8 εβδομάδες νωρίτερα. Ανάλογα με τον προορισμό απαιτείται διαφορετικού είδους προετοιμασία. Καλό θα ήταν για ταξίδια εξωτερικού να υπάρχει επαρκής ιατρική ασφαλιστική κάλυψη.
– Ζητείστε από τον θεράποντά σας ένα σύντομο σημείωμα στα αγγλικά που να περιγράφει τη νόσο σας και τη θεραπευτική αγωγή την οποία λαμβάνετε. Εξασφαλίστε επαρκή ποσότητα της αγωγής σας για όλο το ταξίδι, καθώς και συνοδευτικές βεβαιώσεις για φάρμακα που θα χρειαστεί να περάσουν από έλεγχο αεροδρομίου (π.χ. υποδόριοι βιολογικοί παράγοντες).
– Συζητήστε με το γιατρό σας κατά πόσο θα ήταν χρήσιμο να έχετε μαζί σας προληπτικά ορισμένα σκευάσματα, όπως αντιβιώσεις, αντιδιαρροϊκά (π.χ. Imodium), παρακεταμόλη, κορτικοειδή (medrol, prezolon), πόσιμους ηλεκτρολύτες.
Εάν έχετε κολοστομία, βεβαιωθείτε ότι έχετε απαραίτητη ποσότητα αναλώσιμων.
Επιθυμώ να ταξιδέψω σε αναπτυσσόμενες χώρες. Υπάρχει κάτι άλλο που πρέπει να γνωρίζω;
– Εάν ο προορισμός αφορά αναπτυσσόμενες χώρες, η προετοιμασία είναι πιο ενδελεχής. Ο κίνδυνος λοιμώξεων είναι μεγαλύτερος και καλό είναι τέτοιου είδους ταξίδια να πραγματοποιούνται σε περιόδους βαθιάς ύφεσης της ΙΦΝΕ, και σίγουρα όχι σε περιόδους λήψης κορτιζόνης. Εφόσον είναι δυνατόν, πραγματοποιείστε εγκαίρως τους απαραίτητους εμβολιασμούς. Υπενθυμίζεται ότι άτομα σε θεραπεία με βιολογικούς παράγοντες και ανοσοτροποιητικά δεν πρέπει να λάβουν ζώντα εμβόλια (π.χ. κίτρινου πυρετού, χολέρας, από του στόματος για τύφο, φυματίωσης, κτλ.).
– Όσον αφορά την ελονοσία, οι ΙΦΝΕ δεν σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο νόσησης. Άτομα που θα ταξιδέψουν σε περιοχές αυξημένης ενδημικότητας, καλό είναι να λάβουν προληπτική θεραπεία. Ενημερώστε και συμβουλευτείτε το θεράποντα σας καθώς δεν είναι όλα τα αντιελονοσιακά σκευάσματα συμβατά με τις θεραπείας των ΙΦΝΕ.
– Πιείτε εμφιαλωμένο νερό, αποφύγετε ωμές τροφές, πλύνετε πολύ καλά φρούτα και λαχανικά.
Μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες και στις ακόλουθες ιστιοσελίδες: https://eody.gov.gr/taxidiotiki-iatriki/, https://www.ibdpassport.com/vaccinations .
Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τι πρέπει να προσέξω;
– Παρά τη χαλάρωση των μέτρων έναντι της COVID-19, συστήνεται η χρήση μάσκας σε μέσα μαζικής μεταφοράς καθώς και πολυσύχναστους χώρους.
– Καλό είναι να έχετε τα φάρμακά σας στη χειραποσκευή σας για την περίπτωση απώλειας/καθυστέρησης της βαλίτσας σας. Σε περίπτωση που χρειαστεί να μεταφέρετε υποδόριες ενέσεις βιολογικών παραγόντων, βεβαιωθείτε ότι έχετε τα απαραίτητα δικαιολογητικά, και εξασφαλίστε τις κατάλληλες συνθήκες μεταφοράς. Καλέστε από πριν το αρμόδιο τμήμα του αεροδρομίου και μάθετε ποιες παγοκύστεις/ειδικές συσευασίες επιτρέπονται στον έλεγχο ασφαλείας του αεροδρομίου. Εάν χρειαστεί, ζητήστε να μπουν στο ψυγείο κατά τη διάρκεια της πτήσης. Επίσης, στην περίπτωση μεταφοράς υγρών σκευασμάτων (π.χ. Μodulen) βεβαιωθείτε ότι η ποσότητα της κάθε συσκευασίας δεν ξεπερνά τα 100ml.
– Σε πολύωρες πτήσεις, όπως και για μεγάλα ταξίδια με αυτοκίνητο/λεωφορείο/τραίνο, καλό είναι να χρησιμοποιήσετε κάλτσες συμπίεσης, να είστε καλά ενυδατωμένοι και να σηκώνεστε σε τακτά χρονικά διαστήματα. Επιλέξτε θέση στο διάδρομο για μεγαλύτερη ευκολία.
https://www.ibdrelief.com/travelling-with-ibd/flying-with-ibd
Φτάνοντας στον προορισμό μου, τι χρειάζεται να προσέξω;
– Καλό είναι να έχετε εξασφαλίσει κατάλληλες συνθήκες φύλαξης των φαρμάκων σας στον τόπο διαμονή σας. Ρωτήστε σχετικά με τη διαθεσιμότητα ψυγείου. Ακόμα και για φάρμακα που δε χρειάζονται ψύξη, οι υψηλές θερμοκρασίες αντενδείκνυνται (π.χ. κάμπινγκ).
– Χρησιμοποιείτε αντιηλιακό με υψηλό δείκτη προστασίας κατά της ακτινοβολίας UVA και UVB και προστατευθείτε από την παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο, ειδικά αν λαμβάνεται αγωγή με αζαθειοπρίνη και βιολογικούς παράγοντες (anti-TNF).
– Προτιμήστε εμφιαλωμένο νερό, ειδικά σε μέρη αμφίβολης ποιότητας νερού βρύσης.
– Μην εξαντλείστε. Να ξεκουράζεστε και να ενυδατώνεστε επαρκώς.
Σε περίπτωση που η ενδοφλέβια θεραπεία μου συμπίπτει με την περίοδο του ταξιδιού μου, τι μπορώ να κάνω;
Καλό είναι η ενδοφλέβια έγχυση βιολογικού παράγοντα να προγραμματιστεί πριν ή μετά το ταξίδι. Εάν αυτό δεν είναι δυνατόν, ή προγραμματίζετε να λείψετε για μεγαλύτερο διάστημα, η δυνατότητα χορήγησης θεραπείας στο εξωτερικό εξαρτάται από τη χώρα προορισμού. Γενικά δεν είναι εύκολη διαδικασία και σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να έχει γίνει συνεννόηση από πριν. https://www.ibdpassport.com/health-care-abroad, https://www.ibdpassport.com/ibd-clinics-network
Σε περίπτωση έξαρσης της ΙΦΝΕ κατά τη διάρκεια του ταξιδιού μου, τι κάνω;
Πριν ταξιδέψετε, ρωτήστε το γιατρό σας τι μπορείτε να κάνετε σε περίπτωση έξαρσης των συμπτωμάτων σας και καταστρώστε ένα πλάνο. Εξασφαλίστε τα απαραίτητα φάρμακα που θα χρειαστείτε στην περίπτωση αυτή (π.χ. medrol, prezolon), καθώς και κάποιον τρόπο επικοινωνίας με τους θεράποντες. Εάν χρειαστεί, θα πρέπει να γίνει κλινική εκτίμηση στον τόπο που βρίσκεστε. https://crohnsandcolitis.org.uk/media/5iand4gz/travel-ed-5-2022.pdf
