Αλκοόλ και ήπαρ
Επιμέλεια: Σπύρος Βρακάς, Γαστρεντερολόγος Γ.Ν.Π. Τζάνειο
Ο αλκοολισμός είναι ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα που μαστίζουν τη σύγχρονη κοινωνία. Στην Ελλάδα, το 8% του πληθυσμού άνω των 15 ετών καταναλώνει τουλάχιστον 5 φορές την εβδομάδα αλκοόλ.
Είναι τελικά αλήθεια ότι βλάπτει η κατανάλωση αλκοόλ;
Είναι γνωστό ότι η κατάχρηση αλκοόλ αποτελεί την 7η αιτία θανάτου παγκοσμίως. Το 90% του αλκοόλ που καταναλώνουμε μεταβολίζεται στο ήπαρ. Η μέτρια κατανάλωση αλκοόλ δεν θα οδηγήσει σε νόσο. Όμως, η κατάχρηση αλκοόλ μπορεί να οδηγήσει σε εμφάνιση λίπους στο ήπαρ, σε αλκοολική ηπατίτιδα ακόμα και σε κίρρωση ήπατος. Το λιπώδες ήπαρ είναι η συνηθέστερη διαταραχή, η οποία χαρακτηρίζεται από συσσώρευση λίπους στο ήπαρ. Η κίρρωση ήπατος αποτελεί τη σοβαρότερη εκδήλωση ηπατικής νόσου. Χαρακτηρίζεται από αντικατάσταση του φυσιολογικού ιστού από ουλώδη ιστό (ινώδη ιστό) με αποτέλεσμα οι ασθενείς να έχουν αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσουν ηπατοκυτταρικό καρκίνο.
Υπάρχουν ασφαλή όρια κατανάλωσης αλκοόλ;
Υπάρχει η άποψη ότι η σχέση πρόσληψης αλκοόλ και ηπατικής βλάβης είναι δοσοεξαρτώμενη. Όσο περισσότερο αλκοόλ καταναλώνουμε ημερησίως τόσο αυξάνει η πιθανότητα να προκληθούν βλάβες στο ήπαρ. Ο κίνδυνος αυξάνει με τη χρονική διάρκεια κατανάλωσης αλκοόλ. Ακόμα και τώρα θεωρείται δυσχερής ο καθορισμός ασφαλών ορίων κατανάλωσης αλκοόλ. Θεωρείται πως η μέτρια κατανάλωση αλκοόλ, έως 30gr αιθανόλης ημερησίως (3 ποτά) για τους άνδρες και έως 20gr ημερησίως (2 ποτά) για τις γυναίκες, δεν εγκυμονεί κινδύνους να προκαλέσει ηπατοπάθεια.
Εκτός από την ποσότητα κατανάλωσης αλκοόλ υπάρχουν άλλοι παράγοντες που συμβάλλουν στην ανάπτυξη ηπατοπάθειας;
Μελέτες έχουν δείξει ότι όσοι καπνίζουν και καταναλώνουν αλκοόλ έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσουν αλκοολική ηπατοπάθεια σε σχέση με όσους καταναλώνουν αλκοόλ μόνο.
Άλλοι επιβαρυντικοί παράγοντες οι οποίοι επιταχύνουν την εξέλιξη της ηπατοπάθειας μαζί με το αλκοόλ είναι:
- η παχυσαρκία
- ο σακχαρώδης διαβήτης
- το γυναικείο φύλο
- η φυλή (οι Ισπανόφωνοι έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης αλκοολικής ηπατοπάθειας σε σχέση με τους Καυκάσιους)
- γονιδιακοί παράγοντες
- η συνύπαρξη χρόνιας ιογενούς ηπατίτιδας
Υπάρχει τρόπος αντιμετώπισης της αλκοολικής ηπατοπάθειας;
Η έγκαιρη και οριστική διακοπή της κατανάλωσης αλκοόλ είναι η αποτελεσματικότερη θεραπεία της αλκοολικής ηπατοπάθειας. H αποχή από το αλκοόλ αποτελεί την καλύτερη θεραπευτική παρέμβαση να προλάβουμε την εξέλιξη της ηπατοπάθειας σε κίρρωση ήπατος. Στα αρχικά στάδια αλκοολικής ηπατοπάθειας η διακοπή αλκοόλ είναι η μοναδική θεραπεία αντιμετώπισης. Η αντιμετώπιση των ασθενών με τελικού σταδίου αλκοολική ηπατοπάθεια θα πρέπει να γίνεται από εξειδικευμένους ιατρούς.
