Κίνδυνος ανάπτυξης λεμφώματος σε ασθενείς με Ιδιοπαθή Φλεγμονώδη Νόσο του Εντέρου που λαμβάνουν αγωγή με αντι-TNF παράγοντες: Μετα-ανάλυση με ανασκόπηση της βιβλιογραφίας
Επιμέλεια: Χ. Ζλατινούδης (ειδικευόμενος Γαστρεντερολόγος, ΕΑΝΠ Μεταξά), Ε. Τσιρώνη (επιμελήτρια Α΄ Γαστρεντερολόγος, ΕΑΝΠ Μεταξά)
Πηγή: Bariatric Surgery Is Associated With Increased Risk of New–onset Inflammatory Bowel Disease. Case Series and National Database Study. R. Ungaro, R. Fausel, H. L. Chang, S. Chang, L. A. Chen, A. Nakad, A. El Nawar, I. Prytz Berset, J. Axelrad, G. Lawlor, A. Atreja, L. Roque Ramos, J. Torres, J.-F. Colombel. Aliment Pharmacol Ther. 2018;47(8):1126-1134.
Η επίπτωση των ιδιοπαθών φλεγμονωδών νοσημάτων του εντέρου (νόσος Crohn, ελκώδης κολίτιδα, αταξινομημένη κολίτιδα) αυξάνεται παγκοσμίως και γίνεται σημαντική προσπάθεια να αναγνωριστεί η αιτιοπαθογένεια αυτών. Η αλληλεπίδραση γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων φαίνεται να οδηγούν σε διαταραχή της ανοσολογικής απόκρισης του οργανισμού με αποτέλεσμα την εκδήλωση της νόσου. Ως ένας πιθανός περιβαλλοντικός παράγοντας έχει αναγνωριστεί από προηγούμενες αναφορές περιπτώσεων/περιστατικών και το ιστορικό βαριατρικής επέμβασης (επέμβαση που πραγματοποιείται σε νοσογόνο παχυσαρκία).
Σκοπός της μελέτης, που δημοσιεύτηκε στο Alimentary Pharmacology and Therapeutics τον Μάρτιο του 2018 από τον R. Ungaro και συνεργάτες, ήταν να αναγνωρίσει αν υπάρχει συσχέτιση μεταξύ των βαριατρικών επεμβάσεων και της πρωτοεμφάνισης ιδιοπαθούς φλεγμονώδους νόσου του εντέρου.
Αρχικά, συγκεντρώθηκαν οι περιπτώσεις ασθενών που εμφάνισαν ΙΦΝΕ μετά από κάποιο βαριατρικό χειρουργείο, από συνολικά έξι κέντρα της Ευρώπης και των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής. Συνολικά αναγνωρίστηκαν 15 περιπτώσεις, από τις οποίες οι δέκα αφορούσαν τη νόσο Crohn, οι τέσσερις την ελκώδη κολίτιδα και η μία την αταξινομημένη κολίτιδα. Η πλειοψηφία των ασθενών ήταν γυναίκες και είχαν υποβληθεί σε βαριατρικό χειρουργείο με την τεχνική Roux-en-Y. Το μέσο χρονικό διάστημα από το χειρουργείο μέχρι την διάγνωση της ΙΦΝΕ ήταν τα 5,7 έτη και η νόσος κατά την διάγνωση σε μεγάλο ποσοστό χαρακτηρίστηκε ως ήπιας/μέτριας βαρύτητας. Τέλος, στο ήμισυ των περιπτώσεων κατά την παρακολούθηση, η φλεγμονή είτε υποχώρησε είτε διέδραμε ηπίως, με μόλις στο ένα τέταρτο αυτών να χρησιμοποιηθεί θεραπεία με ανοσοκατασταλτικά φάρμακα.
Στη συνέχεια, λόγω του χαμηλού επιπέδου των αποδεικτικών στοιχείων από την παραπάνω συλλογή των περιστατικών, διενεργήθηκε μια στατιστική ανάλυση μεταξύ ασθενών που πρωτοδιαγνώστηκαν με ΙΦΝΕ και μιας ομάδας ελέγχου. Τα δεδομένα για αυτό το σκοπό συλλέχθηκαν από μια μεγάλη βάση δεδομένων στις Η.Π.Α. (SHA Integrated Dataverse) που περιλαμβάνει στοιχεία ασθενών από 54 000 φαρμακεία, 1500 νοσκοκομεία και 80 000 εξωνοσοκομειακά ιατρεία. Τα αποτελέσματα αυτής της προσπάθειας έδειξαν σαφή συσχέτιση μεταξύ της πρωτοεμφανιζόμενης ΙΦΝΕ και του ιστορικού βαριατρικής επέμβασης κατά το παρελθόν. Η συσχέτιση αυτή ήταν στατιστικά σημαντική για την ελκώδη κολίτιδα και με ισχυρή τάση για την νόσο Crohn και αφορούσε την διενέργεια του βαριατρικού χειρουργείου κατά το παρελθόν, προ 4ετίας, και όχι πιο πρόσφατα.
Συμπερασματικά, στην μελέτη βρέθηκε ότι το ιστορικό βαριατρικής επέμβασης κατά το παρελθόν σχετίζεται με πρωτοεμφανιζόμενη ιδιοπαθή φλεγμονώδη νόσο του εντέρου (νόσος Crohn, ελκώδης κολίτιδα). Ανοίγονται έτσι νέοι δρόμοι για περαιτέρω έρευνα όσον αφορά την αιτιοπαθογένεια αυτών, όπως ο ρόλος της αλλαγής της μικροβιακής χλωρίδας του εντέρου ή/και η δυσαπορρόφηση της βιταμίνης D που παρατηρούνται μετά από μία τέτοια επέμβαση. Ωστόσο, το συνολικά θετικό αποτέλεσμα των βαριατρικών επεμβάσεων στην παχυσαρκία, με την βελτίωση της νοσηρότητας και την μείωση της θνησιμότητας, υπερέχει του πιθανού κινδύνου για την ανάπτυξη των ιδιοπαθών φλεγμονωδών παθήσεων του εντέρου.
