Ασπιρίνη και Μη Στεροειδή Αντιφλεγμονώδη Φάρμακα:
Πρόληψη των επιπλοκών τους από το γαστρεντερικό
Επιμέλεια κειμένου: Ν. Βιάζης, Γαστρεντερολόγος
Πόσο συχνά χρησιμοποιούνται η ασπιρίνη και τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ);
Στις ΗΠΑ, υπολογίζεται ότι περισσότερο από 50% του πληθυσμού άνω των 65 ετών χρησιμοποιεί ασπιρίνη ή ΜΣΑΦ, ενώ μία έρευνα από το Ελληνικό Ίδρυμα Γαστρεντερολογίας & Διατροφής το 2005 έδειξε ότι το ποσοστό χρήσης ασπιρίνης και/ή ΜΣΑΦ είναι περίπου 30% στους Έλληνες ενήλικες ανεξαρτήτως ηλικίας.
Ποια είναι η συχνότερη παρενέργεια αυτών των φαρμάκων;
Η συνηθέστερη παρενέργεια των φαρμάκων αυτών είναι η πρόκληση πεπτικών διαβρώσεων και ελκών και οι σοβαρότερες επιπλοκές τους είναι η αιμορραγία από τις βλάβες αυτές.
Μπορούν να προληφθούν οι παρενέργειες αυτές;
Οι στρατηγικές πρόληψης των επιπλοκών του ανώτερου πεπτικού σε χρήστες ασπιρίνης/ΜΣΑΦ περιλαμβάνουν:
α) την εξουδετέρωση άλλων παραγόντων κινδύνου, δηλαδή πρακτικά την εκρίζωση του ελικοβακτηριδίου του πυλωρού
β) τη χορήγηση παραγόντων/φαρμάκων προστατευτικών για το γαστρικό βλεννογόνο, όπως οι αναστολείς αντλίας πρωτονίων
γ) τη χορήγηση ασφαλέστερων φαρμάκων με δράση ασπιρίνης/ΜΣΑΦ, δηλαδή εκλεκτικών αντιαιμοπεταλιακών ή εκλεκτικών ΜΣΑΦ (ΜΣΑΦ που αναστέλλουν εκλεκτικά την κυκλο-οξυγενάση τύπου 2) και
δ) την προσοχή στη χρήση αυτών των φαρμάκων και την αυστηρή τήρηση των ενδείξεων χορήγησής τους, καθώς και η χρήση μικρότερων δόσεων όσο αυτό είναι εφικτό.
Ποιοι ασθενείς πρέπει να λαμβάνουν γαστροπροστασία μαζί με την ασπιρίνη ή τα ΜΣΑΦ;
Ένδειξη γαστροπροστασίας έχουν μόνον οι χρήστες ασπιρίνης ή ΜΣΑΦ που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου, αφού ο κίνδυνος επιπλοκών από το πεπτικό δεν είναι ιδιαίτερα υψηλός σε όλους τους χρήστες των φαρμάκων αυτών. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι γαστροπροστασία πρέπει να λαμβάνουν οι παρακάτω ομάδες ασθενών:
α) ιστορικό πεπτικού έλκους και/ή επιπλοκής του
β) μεγάλη ηλικία (>60-65 ετών)
γ) παράλληλη λήψη αντιπηκτικών
δ) χρόνια χρήση νεότερων αντικαταθλιπτικών φαρμάκων (εκλεκτικών αναστολέων επαναπρόσληψης σεροτονίνης)
ε) μεγάλη δόση ή η ταυτόχρονη λήψη ασπιρίνης και ΜΣΑΦ.
