Η συνεισφορά του τρόπου ζωής στη διαχείριση της μη αλκοολικής λιπώδους νόσου του ήπατος
Επιμέλεια: Μιχαήλ Γεωργούλης, Διαιτολόγος-Διατροφολόγος Μερόπη Κοντογιάννη, Επίκ. Καθηγήτρια, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο
Η ισορροπημένη διατροφή αποτελεί ακρογωνιαίο λίγο για τη διαχείριση της μη αλκοολικής λιπώδους νόσου του ήπατος, δεδομένου ότι μέχρι σήμερα δεν υπάρχει καμία εδραιωμένη και αποτελεσματική φαρμακευτική θεραπεία για τη νόσο. Οι τρέχουσες συστάσεις διατροφής για τους ασθενείς με μη αλκοολική λιπώδη νόσο του ήπατος συνοψίζονται ως εξής:
· Εξασφάλιση και διατήρηση ενός υγιούς σωματικού βάρους. Για τους παχύσαρκους ασθενείς συστήνεται μια απώλεια βάρους της τάξης του 5-10%.
· Ενίσχυση της κατανάλωσης τροφίμων πλούσιων σε διαιτητικές ίνες. Σε αυτά συγκαταλέγονται τα φρούτα, τα λαχανικά, τα ελάχιστα επεξεργασμένα προϊόντα δημητριακών (π.χ. ψωμί ολικής άλεσης, καστανό ρύζι και βρώμη) και τα όσπρια.
· Περιορισμός των σακχάρων. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσω της αποφυγής κατανάλωσης γλυκών, και σακχαρούχων ροφημάτων, όπως τα αναψυκτικά με ζάχαρη, οι χυμοί νέκταρ και τα φρουτοποτά.
· Αύξηση της πρόσληψης μονοακόρεστων και ω-3 πολυακόρεστων λιπαρών οξέων. Βασική πηγή μονοακόρεστων λιπαρών οξέων αποτελεί το ελαιόλαδο, το οποίο ιδανικά πρέπει να αποτελεί το βασικό προστιθέμενο λίπος στο φαγητό και τη σαλάτα. Για την εξασφάλιση επαρκούς πρόσληψης ω-3 πολυακόρεστων λιπαρών οξέων συστήνεται η κατανάλωση ψαριού 2-3 φορές την εβδομάδα, με έμφαση σε μικρά και λιπαρά ψάρια (π.χ. σαρδέλα, κολιός, σκουμπρί, πέστροφα, τσιπούρα).
· Αποφυγή αλκοόλ. Το αλκοόλ σε υψηλή ποσότητα έχει έντονη ηπατοτοξική δράση. Σε περίπτωση που το άτομο συνηθίζει να καταναλώνει αλκοόλ δεν πρέπει να ξεπερνά τη 1 μερίδα/ημέρα για τις γυναίκες και τις 2 μερίδες/ημέρα για τους άνδρες (1 μερίδα = 120 ml κρασί, 330 ml μπίρα ή 30 ml ούζου, ουίσκι, τζιν, βότκας κ.λπ.).
Όλα τα παραπάνω μπορούν να επιτευχθούν στο πλαίσιο ενός παραδοσιακού και ισορροπημένου διατροφικού προτύπου, όπως η Μεσογειακή δίαιτα. Η Μεσογειακή δίαιτα χαρακτηρίζεται από ποικιλία τροφίμων φυτικής προέλευσης (φρούτα, λαχανικά, προϊόντα δημητριακών, όσπρια, καρπούς και σπόρους), από ελαιόλαδο ως την κύρια πηγή λίπους, και από χαμηλή κατανάλωση κόκκινου κρέατος και επεξεργασμένων τροφίμων υψηλής περιεκτικότητας σε κακής ποιότητας λίπος, ζάχαρη και αλάτι.
Παράλληλα με την τροποποίηση της δίαιτας, η αύξηση της σωματικής δραστηριότητας κρίνεται εξαιρετικής σημασίας για την αντιμετώπιση της νόσου. Για τα άτομα με μη αλκοολική λιπώδη νόσο του ήπατος προτείνονται:
· 150-200 λεπτά μέτριας έντασης αεροβική άσκηση την εβδομάδα, κατανεμημένη σε 3-5 ημέρες (π.χ. έντονο περπάτημα, διάδρομος, κολύμπι).
· Συνδυασμός της αεροβικής άσκησης με μικρής διάρκειας ασκήσεις αντιστάσεων (π.χ. ασκήσεις με βάρη, λάστιχα, αλλά και το ίδιο το σώμα).